Ανοικτή επιστολή καθηγητών του ιστορικού Ζαννείου Πρότυπου Πειραματικού Λυκείου

Με λύπη μας παρακολουθούμε την συζήτηση γύρω από το θεσμό των Πρότυπων Πειραματικών σχολείων τον οποίο κληθήκαμε να υπηρετήσουμε τα τελευταία χρόνια με ζήλο και αυταπάρνηση. Διαβάσαμε κείμενα και χαρακτηρισμούς τόσο για τον ίδιο τον θεσμό όσο και για τους μαθητές μας τα οποία καμιά σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα όπως εμείς τουλάχιστον την βιώνουμε. Δεν θέλουμε να πάρουμε μέρος σε αυτή την αντιπαράθεση, παρά μόνο να μιλήσουμε για το δικό μας σχολείο, το Ζάννειο Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Πειραιά.

            Όλα τα προηγούμενα χρόνια οι καθηγητές του σχολείου μας δούλεψαν με αυταπάρνηση με σκοπό να φτιάξουν ένα σχολείο "καύχημα των φτωχών". Ένα σχολείο στο οποίο παιδιά λαϊκών τάξεων που στερούνται οικονομικών δυνατοτήτων αλλά έχουν πλεόνασμα ικανοτήτων μπορούν να έχουν πρόσβαση σε παιδεία υψηλού επιπέδου. Αυτό είναι και το όραμά μας όσον αφορά τον θεσμό των Προτύπων και αυτό προσπαθήσαμε να πετύχουμε όλα αυτά τα χρόνια (και όχι μόνο κατά την τελευταία διετία) διαθέτοντας άφθονο από τον χρόνο μας χωρίς επιπλέον χρηματικές απολαβές. Τα αποτελέσματα φαίνονται πιστεύουμε στα πρόσωπα των μαθητών μας και κυρίως στα επιτεύγματά τους. Θα ήταν εξαντλητικό να αναφέρουμε μια εκτεταμένη λίστα διακρίσεων, γι αυτό θα περιοριστούμε μόνο σε κάποιες που σημειώθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, όπου το σχολείο πρώτευσε σε περισσότερους από 10 σχολικούς διαγωνισμούς (εθνικούς, ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους) αφήνοντας πίσω του τα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία σε πολύ χαμηλότερες θέσεις:

• Δεκάδες πρωτιές μαθητών μας σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς,
• Διακρίσεις σε διαγωνισμούς Μαθηματικών, Φυσικής, Βιολογίας, Χημείας,
• 1η θέση στην προκριματική φάση του Πανευρωπϊκού Διαγωνισμού Φυσικών Επιστημών EUSΟ (2014), 4η θέση πανελλαδικά στη Φυσική στον ίδιο Διαγωνισμό, 1η θέση στη Φυσική κατα την προκριματική φάση του Διαγωνισμού EUSO (2015).
• 1η θέση στον πανελλήνιο διαγωνισμό Industrial Technologies for Schools που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2014,
• 7η θέση στον Πανελλήνιο διαγωνισμό Ρομποτικής του 2014
• 1η θέση στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό δημοσιογραφίας EUROVOTERS και την συμμετοχή με πρωταγωνιστικό ρόλο μαθητών μας στο μαθητικό «ευρωπαϊκό κοινοβούλιο» (EUROSCOLA)
• 2η θέση στον παγκόσμιο διαγωνισμό Zero Robotics 2014 του MIT, της NASA, και της ESA, ανάμεσα σε μερικά από τα καλύτερα σχολεία των Η.Π.Α και της Ευρώπης
• 1 θέση στο "Ελληνικό μαθητικό Κοινοβούλιο της Επιστήμης" και εκπροσώπηση στο Ευρωπαϊκό μαθητικό Κοινοβούλιο της Επιστήμης ανάμεσα σε 17 ευρωπαϊκές χώρες

Να αναφέρουμε επίσης ότι τα τελευταία χρόνια ήρθαν και δίδαξαν σε προγράμματα επιμόρφωσης (στα οποία μετείχαν και καθηγητές άλλων σχολείων) περισσότεροι από 10 πανεπιστημιακοί καθηγητές, ενώ μέσω των επιμορφωτικών προγραμμάτων το σχολείο προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών συναδέλφων εκπαιδευτικών των γύρω περιοχών.

Το Ζάννειο είναι ένα Ιστορικό σχολείο του Πειραιά

            Αλλά το σχολείο μας πέρα από το σπουδαίο παρόν έχει και ένα εξίσου λαμπρό παρελθόν, το οποίο το εντάσσει ανάμεσα στα πέντε πλέον ιστορικά Πρότυπα. Το Ζάννειο Πρότυπο Λύκειο φέρει το όνομα του εμποροκτηματία και εθνικού ευεργέτη Νικήτα Τζάννε ή Ζαννή, ο οποίος κληροδότησε το 1864 την περιουσία του στον Πειραιά για την ίδρυση του Δημοτικού Νοσοκομείου Πειραιώς, του σημερινού Τζανείου Νοσοκομείου, ενώ η χήρα του Νικήτα Ζαννή, Ελένη, ίδρυσε το 1874 το Ζάννειο Ορφανοτροφείο Αρρένων, όπου οι τρόφιμοι ελάμβαναν στοιχειώδεις γραμματικές γνώσεις, κυρίως όμως τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση.

            Κατά τη δεκαετία του 1950, η πόλη του Πειραιά - και η ελληνική κοινωνία γενικότερα – προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές του πολέμου και του εμφυλίου σπαραγμού. Συνεχίζονταν τα έργα αποκατάστασης των πολεμικών καταστροφών στο λιμάνι του Πειραιά και το 1956 ιδρύθηκε, με ενέργειες του τότε Διευθυντή του Ζαννείου Ορφανοτροφείου Γεωργίου Οικονόμου, το Ζάννειο Γυμνάσιο ως παράρτημα του Γ΄ Γυμνασίου Αρρένων Πειραιά, με μία μόνο τάξη και 33 μαθητές. Στην αρχή λειτουργεί ως τριτάξιο προεφηβικό Γυμνάσιο, με τον τίτλο «Ζάννειον Πειραματικόν Επαγγελματικόν Προγυμνάσιον» (ο όρος «Πειραματικόν» τότε σήμαινε ότι στο σχολείο υπήρχε η δυνατότητα διενέργειας πειραμάτων, πρωτοποριακό χαρακτηριστικό για την εποχή).

            Είναι σαφές ότι το σχολείο προσπάθησε να συνδυάσει τη γενική με την τεχνική εκπαίδευση. Το 1959 ιδρύθηκε «παρά τώ Ζαννείω Ορφανοτροφείω» το Ζάννειο Τεχνικό Γυμνάσιο, το οποίο πλέον δεχόταν όχι μόνο τους τροφίμους του Ορφανοτροφείου αλλά και εξωτερικούς μαθητές, και από το 1961-2 λειτουργούσε ως πλήρες Γυμνάσιο τεχνικής κατεύθυνσης με έξι τάξεις. Ο εξοπλισμός των εργαστηρίων του σχολείου εμπλουτίστηκε με διάφορες δωρεές, ενώ στο πρόγραμμα περιλήφθηκαν αντικείμενα όπως η Μηχανική, η Αντοχή Υλικών, το Μηχανολογικό Σχέδιο και η Οργάνωση Εργασίας.

            Η έμφαση στην τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση παρέμεινε το βασικό χαρακτηριστικό του σχολείου και κατά τα επόμενα χρόνια. Τόσο στο Τεχνικό Γυμνάσιο όσο και στην Τεχνική Σχολή εφαρμόζονταν πρότυπες και πειραματικές διδασκαλίες για την εκπαίδευση της Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε. Οι απόφοιτοι της Σχολής ήταν περιζήτητοι στην αγορά εργασίας. Το σχ. έτος 1982-3 σταμάτησε η διδασκαλία των τεχνολογικών μαθημάτων. Οι τρόφιμοι του ορφανοτροφείου είχαν πλέον μεταφερθεί στις εγκαταστάσεις του ιδρύματος στην Εκάλη, ενώ η εισαγωγή των μαθητών γινόταν με εξετάσεις, όπως σε όλα τα πρότυπα σχολεία της χώρας. Με τον νόμο 1566/85 θεσπίστηκαν τα νέα πειραματικά σχολεία, στα οποία εντάχθηκαν και τα ιστορικά πρότυπα σχολεία. Με τους όρους και τις προϋποθέσεις όλων των πειραματικών σχολείων της χώρας λειτουργούσε και το «Ζάννειο Πειραματικό Γυμνάσιο-Λύκειο Πειραιά» μέχρι την ένταξή του στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία (Λύκειο 2012, Γυμνάσιο 2013).

            Αυτό που πρέπει κυρίως να σημειώσουμε από τη σύντομη αυτή αναδρομή στην ιστορία του Ζαννείου είναι η συμπόρευσή του με τις ανάγκες της τοπικής πειραϊκής κοινωνίας, αλλά και γενικότερα με τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Η ίδρυση του Ζαννείου, η αρχική στενή σχέση του με το ομώνυμο ορφανοτροφείο, η έμφαση στην επαγγελματική-τεχνική εκπαίδευση, η μετεξέλιξή του σε πρότυπο πειραματικό Γυμνάσιο-Λύκειο και η σημερινή πολύπλευρη εκπαιδευτική του προσφορά, συμβάδισαν – όπως προσπαθήσαμε να δείξουμε - με τις μεταβαλλόμενες ιστορικές περιστάσεις και απηχούσαν την προσπάθεια που κατέβαλε η χώρα να υπηρετήσει μέσω της εκπαίδευσης την κοινωνική δικαιοσύνη και τον εκσυγχρονισμό.

            Κλείνουμε αυτή τη σύντομη παρέμβαση με μια έκκληση προς τον Υπουργό να προσθέσει το ιστορικό Ζάννειο στη λίστα των Πρότυπων Σχολείων, όπως θεωρούσαμε ότι ήταν βέβαιο ότι θα συμβεί, αλλά και η κοινή γνώμη θεωρούσε δεδομένο λόγω της ιστορικότητας του σχολείου μας (υπήρξε και πλήθος δημοσιευμάτων που κατέτασσαν το Ζάννειο ανάμεσα στα ιστορικά πρότυπα που θα διατηρούνταν). Επιπλέον, πιστεύουμε ότι πρέπει να δοθεί σε κάθε σύλλογο διδασκόντων ΠΠΣ η δυνατότητα να επιλέξει αν το σχολείο θα γίνει Πρότυπο ή Πειραματικό.

Με εκτίμηση,

Δημήτρης Βαμνιές, Χημικός, M.Ed.
Μαρία Γαλανοπούλου, Καθηγήτρια Αγγλικών
Μαρία Κανελλοπούλου, Μαθηματικός, M.Sc.
Αργύρης Μαμαρέλης, Κοινωνιολόγος, M.A.
Χαράλαμπος Μηνάογλου, Φιλόλογος, M.A., Ph. D.
Παντελής Μπουμπούλης, Μαθηματικός, M.Sc., Ph.D.
Σοφία Παππά, Μαθηματικός, M.Sc., Ph.D.
Σωτήρης Τσαντίλας, Μαθηματικός, M.Sc., Ph.D.
Κυριακή Φοινίτση, Φιλόλογος
Παναγιώτης Χαρατζόπουλος, Φυσικός, M.Sc., M.Ed.

Καθηγητές του Ζαννείου Πρότυπου Πειραματικού Λυκείου Πειραιά